آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک؟ هر آن‌چیزی که باید شما بدانید

آمبولی مایع آمنیوتیک یک بیماری نادر اما جدی است و زمانی رخ می دهد که مایع آمنیوتیک یا همان مایعی که در دوران بارداری نوزاد را در رحم احاطه کرده است که همان مواد جنینی مانند سلول های جنینی می باشد، وارد جریان خون مادر شود. آمبولی مایع آمنیوتیک به احتمال زیاد در طول زایمان یا در دوره بلافاصله پس از زایمان رخ می دهد.

در این مقاله خانم دکتر نرمین کریسانی متخصص زنان و جراح زیبایی به موضوع “آمبولی مایع آمنیوتیک” پرداخته است.

تشخیص آمبولی مایع آمنیوتیک بسیار دشوار است. اگر پزشک مشکوک باشد که ممکن است مادر به آن مبتلا شده باشد، برای جلوگیری از عوارض بالقوه و تهدید کننده زندگی، اقدام به درمان فوری خواهد نمود.

علائم آمبولی مایع آمنیوتیک و علل بروز آن

آمبولی مایع آمنیوتیک ممکن است بطور ناگهانی و سریع ایجاد شود. علائم و نشانه های مهم این عارضه موارد زیر می باشند که شناخت و آگاهی از آنها می تواند به تشخیص و درمان سریعتر کمک نماید:

تنگی نفس ناگهانی
مایع اضافی در ریه ها یا ادم ریوی
افت ناگهانی فشار خون
نارسایی ناگهانی قلب در پمپاژ موثر خون یا کلاپس قلبی عروقی

مشکلات تهدید کننده زندگی با لخته شدن خون یا انعقاد داخل عروقی منتشر

خونریزی از رحم، محل برش سزارین یا داخل وریدی
تغییر وضعیت ذهنی، مانند اضطراب یا احساس عذاب
لرز
ضربان قلب سریع یا اختلال در ریتم ضربان قلب
پریشانی جنین، مانند ضربان قلب آهسته، یا سایر نا هنجاری های ضربان قلب جنین
تشنج
از دست دادن هوشیاری

علل بروز آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک زمانی رخ می دهد که مایع آمنیوتیک یا مواد جنینی وارد جریان خون مادر شود. یکی از دلایل احتمالی این عارضه، شکستگی در سد جفت، مانند تروما است. هنگامی که این شکست اتفاق می افتد، سیستم ایمنی با آزاد کردن آنزیم هایی که باعث واکنش التهابی می شود، واکنش نشان می دهد، این امر باعث فعال شدن و لخته شدن غیر طبیعی در ریه ها و رگ های خونی مادر می شود. این موضوع می تواند منجر به یک اختلال جدی لخته شدن خون شود که به عنوان انعقاد داخل عروقی منتشر شناخته می شود.

با این حال، آمبولی مایع آمنیوتیک اتفاقی نادر است و این احتمال وجود دارد که مقداری از مایع آمنیوتیک معمولاً در طول زایمان بدون ایجاد مشکل وارد جریان خون مادر شود. همچنین مشخص نیست که چرا در برخی از مادران این امر منجر به آمبولی مایع آمنیوتیک می شود.

عوامل خطر در آمبولی مایع آمنیوتیک

تخمین زده می شود که در هر 100000 زایمان بین یک تا 12 مورد آمبولی مایع آمنیوتیک وجود دارد. از آنجایی که آمبولی مایع آمنیوتیک نادر است، شناسایی عوامل خطر دشوار است.

تحقیقات نشان می دهد که عوامل متعددی ممکن است با افزایش خطر آمبولی مایع آمنیوتیک مرتبط باشند که از جمله مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

سن بالای مادر بالا: اگر مادر در زمان تولد فرزند 35 سال یا بیشتر شن داشته باشد، ممکن است در معرض خطر آمبولی مایع آمنیوتیک قرار بگیرد.

مشکلات و ناهنجاری های جفت: ساختاری که در دوران بارداری در رحم مادر ایجاد می شود ممکن است خطر آمبولی مایع آمنیوتیک را افزایش دهد. ناهنجاری ها ممکن است شامل پوشاندن کامل یا جزئی جفت دهانه رحم یا همان جفت سرراهی یا جدا شدن جفت از دیواره داخلی رحم قبل از زایمان و جفت شدن جفت باشد. این شرایط می تواند موانع فیزیکی بین مادر و نوزاد او را مختل کند.

پره اکلامپسی: داشتن فشار خون بالا و پروتئین اضافی در ادرار بعد از هفته 20 ام بارداری که به آن پره اکلامپسی می گویند، می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

انجام سزارین: زایمان فورسپس یا کشیدن خلاء ممکن است خطر آمبولی مایع آمنیوتیک را افزایش دهد. این روش ها می توانند موانع فیزیکی بین مادر و نوزاد وی را مختل کنند. با این حال، مشخص نیست که آیا زایمان های عملی عوامل خطر واقعی برای آمبولی مایع آمنیوتیک هستند، زیرا پس از ایجاد شرایط برای اطمینان از زایمان سریع استفاده می شوند.

پلی هیدرآمنیوس: وجود مایع آمنیوتیک بیش از حد در اطراف جنین ممکن است مادر را در معرض خطر آمبولی مایع آمنیوتیک قرار دهد.

عوارض آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک می تواند عوارض جدی برای مادر و نوزاد او ایجاد کند، که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

آسیب مغزی: اکسیژن کم خون می تواند باعث آسیب دائمی و شدید عصبی یا مرگ مغزی شود.

بستری طولانی مدت در بیمارستان: زنانی که از آمبولی مایع آمنیوتیک جان سالم به در می‌برند، اغلب نیاز به درمان در بخش مراقبت‌های ویژه دارند و بسته به میزان مشکل در آنها ممکن است هفته‌ ها یا ماه‌ ها را در بیمارستان بگذرانند.

مرگ مادر: تعداد زنانی که بر اثر آمبولی مایع آمنیوتیک جان خود را از دست می دهند بسیار زیاد است. اعداد و ارقام دارائه شده در این زمینه بسیار متفاوت است، اما حدوداً 20 درصد از مرگ و میر مادران باردار در کشورهای توسعه یافته ممکن است به دلیل آمبولی مایع آمنیوتیک باشد.

مرگ نوزاد: در طی این عارضه جنین نیز در خطر آسیب مغزی یا مرگ است. در چنین شرایطی ارزیابی سریع و زایمان کودک، بقا را بهبود می بخشد.

در پایان

آمبولی مایع آمنیوتیک در واقع یک عارضه ناگهانی و غیرمنتظره هنگام تولد نوزاد است که می تواند زندگی مادر و نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه درک درستی از آن وجود ندارد، اما تصور می شود که این عارضه نتیجه یک واکنش آلرژیک مانند به مایع آمنیوتیک است که وارد جریان خون مادر می شودکه بخشی طبیعی از روند زایمان خواهد بود.

باید گفت که برخی از زنان پس از آمبولی مایع آمنیوتیک، بدون عوارض طولانی مدت این بیماری جان سالم به در می برند. با این حال، خطر عوارض طولانی مدت از جمله مشکلات عصبی به دلیل کمبود اکسیژن به مغز همچنان در آنها وجود خواهد داشت.