بارداری خارج از رحم

روند بارداری و زایمان روندی طبیعی است که در آن بعد از لقاح، تخمک بارور شده به سمت رحم می رود و با چسبیدن به دیواره رحم، جنین رشد می کند. اما گاهی این روند طبیعی پیش نمی رود و بعد از لقاح، جنین در دیواره رحم رشد نمی کند و بارداری خارج از رحم اتفاق می افتد.
در این مقاله خانم دکتر نرمین کریسانی متخصص زنان وجراح زیبایی به این موضوع پرداخته است.

بارداری خارج از رحم

در بارداری های طبیعی، یکی از تخمدان های مادر تخمکی را درون لوله فالوپ آزاد می کند. این تخمک در صورت لقاح با اسپرم پدر، منجر به ایجاد سلول تخم می شود.
سلول تخم به طرف رحم حرکت می کند و به دیواره رحم می چسبد و به مدت 9 ماه در داخل رحم رشد می کند. امااگر این تخم به هرجایی خارج از دیواره داخلی رحم (مثلاً در لوله های فالوپ، تخمدان، حفره شکمی و گردن رحم) متصل شود و رشد کند، به اصطلاح گفته می شود که بارداری خارج از رحم اتفاق افتاده است.

احتمال بروز این مشکل بسیار کم است و تعداد کمی از مادران را درگیر می کند، اما اگر این مشکل ایجاد شد، هیچ راه درمانی وجود ندارد که بتوان تخمک را به درون رحم منتقل کرد.
این امر برای مادر بسیار خطر دارد. بنابراین در هر مرحله از بارداری باید تحت نظر بهترین متخصص زنان و زایمان باشید تا این اتفاق منجر به خونریزی های شدید نشود.

دلیل ایجاد بارداری خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم برای هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد. اما مهم ترین علل بروز این اتفاق عبارتند از:

جراحی لوله های فالوپ

بعضی افراد برای جلوگیری از بارداری، لوله های رحم را طی جراحی می بندند. گاهی این جراحی موفقیت آمیز نبوده، فرد باردار می شود اما نوع خارج از رحم اتفاق می افتد.

سابقه حاملگی خارج از رحم

اگر فردی سابقه بارداری خارج از رحم داشته باشد، احتمال بروز مجدد آن وجود دارد. این احتمال در فردی که بیش از 2 بار سابقه بارداری خارج از رحم داشته، بیشتر است.

ابتلا به بیماری التهاب لگن

ابتلا به عفونت در نواحی فوقانی دستگاه تناسلی احتمال بارداری خارج از رحم را افزایش می دهد.

داشتن شرکای جنسی مختلف

روابط جنسی متعدد با افراد متعدد خطر ابتلا به بیماری های جنسی و بیماری های التهابی لگن را افزایش می دهد.

اعتیاد به مواد مخدر

اعتیاد به مواد مخدر و مصرف آن در دوران بارداری باعث بروز اختلال در لوله های فالوپ و عملکرد رحم می شود و این امر احتمال بروز بارداری خارج از رحم را بیشتر می کند.

ابتلا به آندومتریوز

زمانی که قسمتی از بافت لایه داخلی حفره رحم (بافت اندومتر) در بافت های خارج از رحم رشد می کند، آندومتریوز اتفاق می افتد. آندومتریوز یکی از علل بروز بارداری های خارج از رحم است.

بارداری بعد از 35 سالگی

بعد از سن 35 سالگی، عملکرد لوله های فالوپ ممکن است با اختلال مواجه شود و یا احتمال بیماری های التهابی لگن افزایش یابد. این امر موجب بروز بارداری خارج از رحم می شود.

بارداری با وجود IUD

برخی از زنان برای جلوگیری از بارداری از وسیله جلوگیری از بارداری در داخل رحم (IUD) استفاده می کنند. احتمال بارداری با وجود این وسیله بسیار کم است. اما اگر بارداری اتفاق بیفتد، احتمال حاملگی خارج از رحم افزایش پیدا می کند.

مصرف قرص های جلوگیری از بارداری حاوی پروژسترون

مصرف قرص های ضد بارداری به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی، احتمال بارداری خارج از رحم را افزایش می دهد.

مصرف سیگار در دوران بارداری

استعمال دخانیات در دوران بارداری باعث بروز اختلال در عملکرد لوله های فالوپ می شود و همین امر خطر بروز بارداری خارج از رحم را افزایش می دهد.

غیر طبیعی بودن شکل لوله های رحمی

اگر لوله های فالوپ شکل طبیعی نداشته باشند، احتمال بروز حاملگی های خارج از رحم افزایش می یابد.

تجربه سقط جنین

سقط جنین به تنهایی باعث افزایش خطر حاملگی خارج از رحم نمی شود بلکه دستکاری رحم بعد از سقط جنین و آسیب هایی که به لوله های رحمی وارد می آید می تواند خطر این عارضه را افزایش دهد.

عوارض بارداری خارج از رحم

این نوع بارداری ممکن است منجر به پارگی لوله های فالوپ رحم شود و در این صورت خونریزی شدیدی اتفاق می افتد که سلامت مادر با خطر مرگ تهدید می شود.

راه های پیشگیری

راهی قطعی برای جلوگیری صد در صد از این بارداری وجود ندارد، اما با مراقبت های لازم و تحت نظر متخصص زنان و زایمان بودن می توانید خطر ابتلا به آن را به حداقل برسانید. تغییر سبک زندگی و مراقبت های جنسی می توانند در جلوگیری از بروز این مشکل موثر باشند.

نداشتن شرکای جنسی متعدد و جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی یکی از راه های جلوگیری از حاملگی خارج رحمی است. در افراد سیگاری خطر ابتلا به بارداری خارج از رحم زیاد است. حتما قبل از اقدام به بارداری ، سیگار را ترک کنید.

تشخیص بارداری خارج رحمی

زمانی که برای تشخیص این مشکل به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه می کنید، از روش های زیر بروز حاملگی خارج از رحم را تشخیص می دهد:

آزمایش خون: آزمایش گنادوتروپین جفت انسان انجام می شود.

سونوگرافی: در سونوگرافی واژینال ، مکان بارداری کاملا مشخص می شود. در این نوع سونوگرافی دستگاهی ریز وارد واژن شده و با تولید امواج صوتی ، تصاویر را به مانیتور می رساند.

علائم حاملگی خارج رحمی

درد پهلو
درد شکم
خونریزی واژن
درد در ناحیه شانه

روش های درمان

در این نوع بارداری بافتی که در آن تخمک متصل شده است را برمی دارند.

حاملگی خارج از رحم ابتدا علائم کمی دارد و با خونریزی های خیلی کم شروع می شود. در این زمان پزشک معالج داروهایی تجویز می کند. به طور مثال داروی متوترکسات جلوی رشد سلولی را می گیرد و سلول های رشد کرده را در خود حل می کند. قبل از تزریق این دارو باید حتما مطمئن شده باشیدکه این بارداری خارج رحمی است. بعد از اینکه این دارو تزریق شد باید آزمایش خون گنادوتروپین جفتی انسان انجام شود تا حتما مطمئن شوند که فرد دوز بیشتری از متوترکسات نیاز دارد یا همین دوز تجویز شده کافی بوده است.

جراحی لاپاراتومی

زمانی که حاملگی خارج از رحم اتفاق افتاده و رشد جنین به اندازه ای بوده که به لوله فالوپ آسیب رسانده است، خونریزی اتفاق می افتد. در این شرایط جراح ناچار است تا با شکافتن شکم، درمان را انجام دهد که به این جراحی لاپاراتومی گفته می شود. با توجه به وضعیت فرد، لوله های رحم یا باقی می مانند یا خارج می شوند.

لاپاراسکوپی

اگر جنین کوچک باشد و آسیبی به لوله فالوپ نرساند و پزشک تشخیص دهد که با دارو امکان درمان وجود ندارد، به کمک عمل لاپاراسکوپی درمان را انجام می دهد. این کار با بی حسی موضعی انجام می شود و متخصص زنان با دوربینی کوچک که از طریق برش باریک در داخل ناف وارد می شود، داخل لگن بیمار را می بیند و بدون آسیب زدن به مادر، به حاملگی پایان می دهد.

برای دریافت نوبت از خانم دکتر کریسانی از طریق زیر اقدام نمایید.

آدرس: گیشا، نبش خیابان بیست و پنجم (ایزدی) ، پلاک ۳۲۸، طبقه سوم، واحد 10

تلفن های مطب: 09107661244 – 02188484081 مسیریابی: گوگل مپ: