زایمان زودرس
زایمان زودرس
بین هفته‌های ۳۷ تا ۴۲ بارداری، دهانه رحم با انقباضات منظمی باز می شود تا نوزاد به دنیا بیاید. به این فرآیند زایمان یا لیبر گفته می شود.
اگر این فرآیند پیش از ۳۷ هفتگی اتفاق بی افتد به آن زایمان زودرس گفته می شود.
به گفته سازمان بهداشت جهانی، هر سال حدود ۱۵ میلیون نوزاد نارس به دنیا می آید( بیش از ۱ نوزاد از هر ۱۰ نوزاد در سراسر جهان) و این رقم در حال افزایش است.
در این مقاله خانم دکتر نرمین کریسانی متخصص زنان وجراح زیبایی به این موضوع پرداخته است.
آنچه در این مقاله می خوانید
زایمان زودرس
دلایل زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس
مواردی هست که خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد و به عنوان فاکتورهای افزایش ریسک زایمان زودرس شناخته می شوند که به آنها اشاره می کنیم
- عفونتهایی که باعث ایجاد تغییراتی در سرویکس(دهانه رحم) می شود.
- پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک
- داشتن سابقه زایمان زودرس یا پارگی کیسه آب قبل از ۳۷ هفتگی در بارداری قبلی
- داشتن خونریزی واژینال بعد از ۱۴ هفتگی در حاملگی فعلی
- اشکال غیرطبیعی و آنومالی‌های رحمی
- دوقلویی یا سه‌قلویی
- افزایش بیش از حد مایع در اطراف جنین
- سرویکس(دهانه رحم) کوتاه
- درمان‌های نازایی در گذشته
- استرس و اضطراب در مادر باردار
- مصرف الکل در دوران بارداری
- سابقه مصرف سیگار در دوران بارداری
- اضافه وزن پیش از بارداری یا افزایش وزن بیش از حد در دوران بارداری
- وجود بیماری هایی مانند دیابت، فشار خون، پره اکلامپسی
- نداشتن استراحت کافی و عدم مراقبت مادر از خود
- نوشیدن مایعات بیش از حد یا کمتر از حد طبیعی در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در دوران بارداری و یا مصرف مواد مخدر
- بارداری با جنین ناقص
اگر باردار هستید به تغییرات و حالتهای روزانه خود توجه داشته باشید و نکات و علائم زایمان زودرس را بدانید.
در این صورت می توانید بهترین اقدام را در مواقع لزوم انجام دهید تا خود و فرزندتان آسیب نبینید.
بنابراین تا پیش از هفته سی و هفتم در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر حتما با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
این علائم عبارتند از:
- دردهای مداوم و طولانی مدت در پشت که با زمان های دیگر دوران بارداری متفاوت باشد.
- افزایش ترشحات واژن یا تغییر حالت و غلظت آن
- احساس فشار شدید در لگن در حدی که مادر احساس کند کودک هر لحظه ممکن است از رحم بیرون آید.
- گرفتگی عضلات شکم ، شبیه به دوران پریود( قاعدگی)، که حس می کنید با گذشت زمان، شدیدتر شده و یا به صورت ثابت باقی مانده و برطرف نمی شود.
- داشتن حالت تهوع، اسهال و استفراغ
- خونریزی شدید
- انقباضات رحمی و یا احساس سفت شدگی عضله رحم که هر ۱۰ دقیقه و یا بیشتر تکرار می شود.
پس از مراجعه به پزشک چه اتقاقی می افتد؟
زایمان زودرس
پس از تماس با پزشک و شنیدن علائمتان در صورت لزوم از شما خواسته می شود که به بیمارستان و یا مطب پزشک خود مراجه کنید.
پزشکتان بر اساس پرونده و سوابق شما تمام یا بخشی از موارد زیر را انجام خواهد داد:
- معاینه کلی و چک علائم حیاتی مانند درجه حرارت، نبض و فشار خون
- چک و شنیدن صدای قلب جنین‌تان
- انجام معاینه شکمی
معاینه واژینال با اسپکلوم (وسیله‌ای که دیواره‌های واژن را از هم دور میکند)، برای مشاهده سرویکس(دهانه رحم) برای بررسی تغییرات و میزان باز شدن دهانه رحم و همچنین با معاینه واژینال، پزشک متوجه نشت مایع آمینوتیک و یا پارگی کیسه آمینوتیک خواهد شد.
پس از تشخیص زایمان زودهنگام چه اتفاقی می افتد؟
زایمان زودرس
در صورتیکه پزشکتان زایمان زودرس را برای شما تشخیص دهد، جای هیچ نگرانی در مورد وضعیت سلامت خود و کودکتان وجود ندارد .
با اقداماتی که انجام می شود پزشکان کمک می کنند که شما و کودکتان هیچ آسیبی نبینید.
بر حسب وضعیت شما و تشخیص پزشکتان ممکن است یک یا چند مورد از اقدامات زیر را برای شما انجام گیرد:
- ۲ تا ۴ دوز تجویز کورتیکواستروئید در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت برای کمک به بهبود وضعیت نوزاد و کاهش میزان خطرات برای نوزادان نارس(مگر این‌که در این حاملگی، قبلاً کورتیکواستروئید دریافت نموده باشید)
- تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت پاره شدن کیسه آب برای کاهش عفونت رحمی
- تجویز دارو (قرص یا سرم) در صورتی که کیسه آب (آمینوتیک) پاره نشده باشد
- تزریق کورتیکو استروئید در صورتیکه نوزاد شما نیاز به NICU دارد و مادر باید به بیمارستان دیگری منتقل شود. مخصوصاً در مواردی که سن حاملگی کمتر از ۳۲ هفته است. در حاملگی‌های دوقلویی و سه‌قلویی به صورت روتین این داروها توصیه نمی‌شود، چرا که سودمند بودن آنها هنوز مشخص نیست.
- تجویز سولفات منیزیم از طریق انفوزیون وریدی، از طریق ورید دست انجام می‌شود. زمانی که سن حاملگی کمتر از ۳۰ هفته باشد،در عرض ۲۴ ساعت زایمان اتفاق می‌افتد.
- تزریق منیزیم سولفات برای کاهش عوارض جنین مربوط به نارسی نوزاد به خصوص فلج مغزی (عوارض تزریق سولفات منیزیم گرفتگی و تهوع است)
آیا جلوگیری از زایمان پیش از موعد امکان پذیر است؟
زایمان زودرس
ممکن است پزشکتان با انجام سونوگرافی و اندازه گیری طول دهانه رحم ، احتمال زایمان زودرس بدهد.
در این صورت با دوختن دهانه رحم و یا مراقبت های پزشکی دیگر مانند استراحت مطلق ، سعی میکند که از زایمان زودرس جلوگیری کند.
راه های پیشگیری از زایمان زودرس
زایمان زودرس
برای پیشگیری از زایمان زودرس موارد مهمی وجود دارد که رعایت آن ها می تواند تا حد زیادی از تولد نوزاد نارس پیشگیری کند و احتمال تولد نوزاد را در زمانی زود تر از زمان طبیعی به حداقل ممکن برساند.
- در طول دوران بارداری ارتباط خود را با پزشک تان قطع نکنید. علائم عمومی خود و جنین را هر روز بررسی کنید.
به توصیه های پزشک خود درباره مراقبتهایی که برای شرایط شما توصیه می کند و برنامه تغذیه ای که به شما داده است خوب عمل کنید. - مراقب سلامتی خود باشید تا بیمار نشوید. گاهی اوقات یک ناخوشی کوچک در حد سرماخوردگی خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد.
اگر هم بیمار شدید سعی کنید که استراحت بیشتری بکنید و تحت نظر پزشک باشید. - خودسرانه هیچ دارویی اعم از شیمیایی و گیاهی مصرف نکنید و قبل از مصرف هر دارویی حتی مسکّن ها با پزشک تان مشورت کنید .
- مکملهای غذایی که پزشکتان توصیه کرده را قطع نکنید.
کمبود ویتامین می تواند یکی از دلایل اصلی زایمان زودرس شود و پزشک معالجتان پس از بررسی آزمایش های اولیه پزشکی برای شما ویتامین هایی تجویز می کند که نباید در مصرف آن کوتاهی کنید. - رژیم غذایی خود را دست کم نگیرید.
پزشک معالجتان برای شما برنامه تغذیه ای می دهد که ممکن است در آن از مصرف یک سری از مواد غذایی مانند نخود، گلاب، رازیانه، خاکشیر، زعفران وکنجد منع شده باشید و یا توصیه شده باشد که مصرف یک سری مواد غذایی گیاهی و یا ماهی به عنوان منع امگا ۳ افزایش دهید.
خوردن فست فودها، شکلات ، غذاهای تند و … در ماه های آخر ممکن است منجر به زایمان زودرس شود. - نزدیکی و تحریک نوک پستان در ماه آخر بارداری رحم را تحریک می کند و باعث زایمان زودرس می شود.
ورزش و پیاده روی را فراموش نکنید
زایمان زودرس
۱- پیاده روی کنید.
توصیه تمام پزشکان در طول دوره بارداری پیاده روی است که دلیل آن بهبود گردش خون، کنترل فشارخون و جلوگیری از افزایش وزن غیرطبیعی است که منجر به سلامت جنین و مانع از زایمان پیش از موعد می شود.
۲- وزن طبیعی خود را حفظ کنید.
بر خلاف تصور خیلیها افزایش وزن منجر به داشتن نوزاد سالم و تپل تمی شود. بلکه ممکن است سبب دیابت بارداری، فشارخون بالا و مسمومیت بارداری و زایمان زودرس شود، پس توصیه غذایی پزشک خود را رعایت کنید هم خود سالم بمانید و هم کودکی سالم به دنیا بیاورید.
۳- انجام ورزش های ویژه بارداری.
این روزها، ورزشهای بسیار خوبی برای دوران بارداری تعریف شده که یوگای بارداری و پیلاتس بارداری از بهترین آنهاست. این ورزشها توسط متخصصان و پزشکان بصورت ویژه برای دوران بارداری شما طراحی شده اند.
با حفظ تناسب اندام و نقویت عضلات مانع مشکلاتی نظیر درد و گرفتگی مفاصل به خصوص در ناحیه لگن می شوند.
همچنین از عوارض جسمی دیگر ناشی از بارداری همچون سر درد نیز جلوگیری می کنند.
این ورزشها با بهبود گردش خون و تامین اکسیژن مورد نیاز بدن و جنین، سلامت شما و کودکتان را تضمین می کنند. و در آخر ثابت شده که ریسک زایمان زودرس را کاهش می دهند.
۴- به هیچ وجه سیگار نکشید و ار حضور در جاهایی که افراد سیگار می شکند، پرهیز کنید.
برنامه ریزی برای بارداری
زایمان زودرس
۱- ترس، اضطراب و سایر حالتهای روانی خود را کنترل کنید. در صورتی که مشکل حاد دارید با مشورت پزشک معالجتان تحت نظر مشاور باشید.
از همسرتان بخواهید که شما را از نظر روحی و معنوی حمایت کند.
۲- پیش از اقدام به بارداری به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا رحم و تخمدان های شما از نظر بیماریهایی چون کیست تخمدان، فیبروم، میوم و … بررسی شود.
یک آزمایش کامل خون برای بررسی سلامتی خود از نظر بیمارهای تیروئید، کبد، و … انجام دهید.
۳- توصیه اکید می شود که ابتدا عفونت‌های دهان و دندان خود را برطرف کنید و سپس باردار شوید.
به این دلیل که در سه ماهه اول بارداری انواع عکسبرداری و داروهای بی‌حسی به جنین آسیب می زند. همچنین در ماه‌های بعدی نیز درمان مشکلات دندانی بدون درد و با روش بی‌حسی امکان‌پذیر نیست و به سلامت جنین آسیب می زند.
برای دریافت نوبت از خانم دکتر کریسانی از طریق زیر اقدام نمایید.
آدرس: گیشا، نبش خیابان بیست و پنجم (ایزدی) ، پلاک ۳۲۸، طبقه سوم، واحد 10
تلفن های مطب: 09107661244 – 02188484081 مسیریابی:
گوگل مپ:
